Yangın Yönetmeliğine Uygun Yangın Alarm Sistemleri Kurulumu
Yangın güvenliği, hem kamu hem de özel sektör binalarında büyük önem taşımaktadır. Özellikle yangınların hızla büyüyebileceği ve büyük kayıplara yol açabileceği düşünüldüğünde, yangın alarm sistemlerinin etkinliği hayati bir konudur. Türkiye’de yangın güvenliği, "Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmelik" ile belirli standartlara bağlanmıştır. Bu makalede, yangın yönetmeliğine uygun yangın alarm sistemlerinin nasıl olması gerektiğini ve kurulumu sırasında dikkat edilmesi gereken noktaları ele alacağız.
Yangın Yönetmeliği ve Yangın Alarm Sistemleri
Amaç
MADDE 1- (1) Bu Yönetmeliğin amacı; kamu kurum ve kuruluşları, özel kuruluşlar ve gerçek kişilerce kullanılan her türlü yapı, bina, tesis ve işletmenin, tasarımı, yapımı, işletimi, bakımı ve kullanımı safhalarında çıkabilecek yangınların en aza indirilmesini ve herhangi bir şekilde çıkabilecek yangının can ve mal kaybını en aza indirerek söndürülmesini sağlamak üzere, yangın öncesinde ve sırasında alınacak tedbirlerin, organizasyonun, eğitimin ve denetimin usul ve esaslarını belirlemektir.
Kapsam
MADDE 2- (1) Bu Yönetmelik;
a) Ülkedeki her türlü yapı, bina, tesis ile açık ve kapalı alan işletmelerinde alınacak yangın önleme ve söndürme tedbirlerini,
b) Yangının, ısı, duman, zehirleyici gaz, boğucu gaz ve panik sebebiyle can ve mal güvenliği bakımından yol açabileceği tehlikeleri en aza indirebilmek için, yapı, bina, tesis ve işletmelerin tasarım, yapım, kullanım, bakım ve işletim esaslarını kapsar.
Yangın yönetmeliğine göre binalarda yangın güvenliği önlemleri belirli standartlara göre uygulanmalıdır. Yangın alarm sistemleri de bu yönetmelik kapsamında belirlenen şartlara uygun olarak tasarlanmalı ve kurulmalıdır. Yönetmeliğe göre temel unsurlar şunlardır:
- Duman ve Isı Algılama Sistemi: Yangının erken aşamada tespit edilmesini sağlar.
- Alarm ve Uyarı Sistemleri: Sesli ve görsel alarm sistemleriyle bina içinde bulunan kişilerin uyarılması amaçlanır.
- Tahliye ve Yönlendirme İşaretleri: Bina tahliye yollarının belirgin olması ve yönlendirme levhalarının yönetmeliğe uygun şekilde konumlandırılması gerekir.
- Otomatik Yangın Söndürme Sistemleri: Özellikle büyük yapılar için sprinkler sistemleri gibi otomatik söndürme sistemlerinin kullanılması zorunludur.
- Acil Durum Güç Kaynağı: Yangın anında kesintisiz çalışmasını sürdürebilecek bir yedek enerji kaynağı bulunmalıdır.
Yangın Alarm Sistemi Kurulumu İçin Adımlar
1. Risk Analizi ve Planlama
Yangın alarm sisteminin kurulumu öncesinde, binanın yapısına göre yangın risk analizi yapılmalıdır. Bu analiz şu unsurları içermelidir:
- Binanın kullanım amacı (okul, hastane, alışveriş merkezi vb.)
- Yangın çıkma ihtimali yüksek alanlar
- Tahliye yolları ve çıkış kapıları
- Elektrik tesisatı ve yangına dayanıklılık faktörleri
2. Yangın Algılama Sensörlerinin Yerleşimi
Yangın algılama sensörlerinin stratejik noktalara yerleştirilmesi büyük önem taşır.
- Duman Dedektörleri: Kapalı alanlarda, özellikle koridorlar, sınıflar, ofisler gibi alanlarda kullanılmalıdır.
- Isı Dedektörleri: Mutfak, kazan dairesi ve elektrik panosu çevresinde bulunmalıdır.
- Alev Dedektörleri: Kimyasal depolama alanları ve yüksek riskli bölgelerde kullanılmalıdır.
3. Alarm ve Uyarı Sistemleri
Yangın yönetmeliğine uygun bir alarm sistemi şu özelliklere sahip olmalıdır:
- Sesli ve Görsel Uyarılar: Bina içinde bulunan herkesin duyabileceği ve görebileceği şekilde konumlandırılmalıdır.
- Engellilere Uygunluk: İşitme veya görme engelli bireyler için özel uyarı sistemleri (titreşimli cihazlar, parlak ışıklı sinyaller vb.) eklenmelidir.
4. Yangın Söndürme Sistemleri
Yangın yönetmeliği, belirli büyüklükteki binalarda otomatik yangın söndürme sistemlerini zorunlu kılmaktadır.
- Sprinkler Sistemleri: Yangın anında otomatik olarak devreye girerek yangının yayılmasını önler.
- Yangın Söndürme Tüpleri: Yönetmelikte belirtilen standartlara uygun şekilde her kata ve riskli bölgelere yerleştirilmelidir.
5. Acil Durum Aydınlatması ve Yönlendirme İşaretleri
Yangın sırasında elektrik kesintisi olabileceğinden dolayı, bina içi yönlendirme sistemleri mutlaka bağımsız bir enerji kaynağına sahip olmalıdır.
- Fosforlu Yönlendirme Levhaları: Tahliye yollarını açıkça gösteren, gece görüşüne uygun levhalar kullanılmalıdır.
- Acil Durum Aydınlatma Sistemleri: Yönetmelikte belirtilen süre boyunca aydınlatmayı sürdürebilecek bataryalı sistemler tercih edilmelidir.
6. Yangın Tahliye Planı ve Tatbikatlar
Yangın anında insanların doğru şekilde hareket etmesini sağlamak için tahliye planları oluşturulmalıdır.
- Yıllık Yangın Tatbikatları: Yönetmelik gereği yılda en az iki kez yangın tatbikatı düzenlenmelidir.
- Personel Eğitimi: Bina personelinin yangın anında ne yapması gerektiği konusunda bilgilendirilmesi gereklidir.
Yangın Alarm Sistemlerinin Bakımı ve Denetimi
Yangın yönetmeliğine göre, yangın alarm sistemleri düzenli olarak denetlenmelidir.
- Periyodik Testler: Dedektörler, alarmlar ve söndürme sistemleri belli aralıklarla test edilmelidir.
- Yedek Güç Kaynaklarının Kontrolü: Elektrik kesintisi durumunda devreye girecek olan yedek bataryaların bakımı yapılmalıdır.
- Yetkili Firmalar Tarafından Denetim: Sertifikalı yangın güvenlik firmaları tarafından yıllık bakım ve denetimler gerçekleştirilmelidir.
Sonuç
Yangın yönetmeliğine uygun yangın alarm sistemleri, bina güvenliğini sağlamak için olmazsa olmaz bir unsurdur. Risk analizi, doğru ekipman yerleşimi, etkili uyarı sistemleri ve düzenli bakım ile yangın güvenliği en üst düzeye çıkarılabilir. Mevzuata uygun hareket etmek, hem can kayıplarını önlemek hem de maddi zararları minimize etmek açısından büyük önem taşır. Yangın yönetmeliğine uygun sistemlerin kurulumu için yetkili firmalarla iş birliği yapmak, en güvenilir ve etkin çözümleri sunacaktır. Eas Güvenlik Sistemleri; kurulduğu 1997 yılından bugüne, en küçüğünden en büyüğüne her ölçekte, ulusal ve uluslararası standartlara uygun yangın alarm sistemleri tasarlamakta ve kurulumunu yapmaktadır.